Menaam, St. Lambertuskerk
|
| Kerk |
|
De kerk is gebouwd in 1874 op de funderingen van een oudere kerk, oorspronkelijk gewijd aan de Heilige Lambertus.
Het betreft een negen traveeën tellend kerkgebouw, met een uit bruinrode baksteen opgetrokken schip met een zeszijdig
gesloten koorzijde. De noord- en de zuidgevels worden geleed door gemetselde pilasters met natuurstenen imposten,
waartussen blindnissen of rondboogvensters met tracering zitten. De koorzijde heeft gesloten ramen. Een forse uitbouw
bevindt zich aan de noordzijde, welke dienst doet als consistoriekamer. In de noordzijde bevindt zich dubbele houten
toegangsdeur met gietijzeren sierroosters, gevat in geprofileerde houten omlijsting. De vierkante spitse toren omvat
drie geledingen die van elkaar gescheiden zijn door vrij forse geprofileerde cementstenen waterlijsten. De toren is iets
ouder dan het schip en dateert uit 1866. In de klokkenstoel hangen twee klokken waarvan één gegoten door Johannes van
Deventer in 1474 en één door Hans Falck van Neurenberg uit Leeuwarden, in 1619.
Het interieur wordt gedekt door een tongewelf met rijk bewerkte kroonlijsten met stucbloemen, gedragen door gestucte pilasters met Corinthische kapitelen. De prachtig versierde eikenhouten preekstoel en het doophek dateren uit 1672. De panelen van de kansel zijn versierd met nissen waarin allegorische vrouwenfiguren Geloof, Hoop, Liefde, Gerechtigheid en Standvastigheid staan. Er staat een overhuifde eikenhouten herenbank uit 1652 met omrankte gewrongen zuiltjes en gesneden bekroningen waarin wapens zijn opgenomen van de familie Camstra-Aebinga. Een andere, iets eenvoudigere, herenbank is van iets latere datum. Tussen schip en portaal bevindt zich een eikenhouten paneelwand met gewrongen lonische zuilen uit de 17e eeuw. Er hangt nog een rouwbord van Hommo van Camstra uit 1652 en tien petroleumlampen die uit 1874 dateren maar elektrisch brandend zijn gemaakt. Er zijn nog enkele grafzerken waaronder uit de 17e eeuw, en verschillende grafkelders onder de vloer. De kerk is een rijksmonument. |
| Orgel |
| 1727 |
| Christian Müller uit Amsterdam bouwt een nieuw orgel, bestaande uit Hoofdwerk en Bovenwerk. |
| 1861 |
| Willem Hardorff uit Leeuwarden bouwt een nieuw orgel, bestaande uit Hoofdwerk, Bovenwerk en Pedaal. Adviseur is Jhr. Mr. S.W. Trip. De ingebruikname is op 20 oktober. De kas is gebouwd naar een plan van L. van Dam & Zn. uit Leeuwarden voor de Hervormde kerk van Heeg (1858). Het verhaal gaat dat een deel van het instrument is uitbesteed aan de orgelbouwers Adema. Van het oude Müller-orgel is niets bewaard gebleven. |
| 1928 |
|
Restauratie door Fa. Bakker & Timmenga uit Leeuwarden: - op het Hoofdwerk wordt de Fagot 16' vervangen door een Cello 8' - de Trompet 8' wordt vernieuwd - op het Bovenwerk wordt de Quint 3' vervangen door de Voix Célèste 8' - de Klarinet 8' wordt vernieuwd. - het Bovenwrk wordt in een zwelkast geplaatst. |
| 1989 |
| Restauratie door Fa. Bakker & Timmenga uit Leeuwarden onder advies van Willem Hülsmann en Aart van Beek, die eerstgenoemde vervangt na diens overlijden. De dispositie wijzigingen van 1929 blijven gehandhaafd. De balgen en laden worden gerestaureerd. Het orgel is in augustus weer in gebruik genomen. |
| Dispositie |
| Hoofdwerk, C - f''' | Bovenwerk, C - f''' | ||||||
|
Prestant Bourdon Violon vanaf f Holpijp Octaaf Roerfluit Quint Octaaf Mixtuur Cornet D Cello B D Trompet B D |
8' 16' 16' 8' 4' 4' 3' 2' 3-4 st. 4 st. 8' 8' |
Prestant ● Viola ● Roerfluit ● Gedakt Salicet Flûte Travers Voix Célèste Speelfluit Clarinetto |
8' 8' 8' 8' 4' 4' 8' 2' 8' |
||||
| Pedaal, C - d' | Werktuigelijke registers | ||||||
|
Prestant Subbas Octaaf Gedakt Octaaf Open fluit Bazuin Trombona |
16' 16' 8' 8' 4' 2' 16' 8' |
Tremulant (BW) 3 afsluiters Koppels: HW+BW, P+HW ● C-E in Gedakt 8' ● C-E in Gedakt 8', F-B in Prestant, vanaf c zelfstandig ● C-B in Gedakt 8' |
|||||
| Geschiedenis over kerk en orgel |
| Verteller | : | Jan Jongepier (1941-2011) |
| Duur | : | 5 minuten en 49 seconden |
| Bron | : | Radio opname Omrop Fryslân uit 2001 |
| Improvisatie |
| Organist | : | Jan Jongepier |
| Duur | : | 9 minuten en 6 seconden |
| Bron | : | Radio opname Omrop Fryslân uit 2001 |